Dossier Seroxat

Rick (23), de zoon van Anna (57) had een milde vorm van autisme en slikte al jaren Seroxat tegen ‘de drukte in zijn hoofd’. Een paar maanden nadat hij voor het eerst vader was geworden, maakte Rick onverwacht een einde aan zijn leven. Een daad die zijn moeder maar niet kon begrijpen, tót ze een artikel las over de mogelijke bijwerkingen van Seroxat. Toen vielen voor haar alle puzzelstukjes op hun plek.

“Op zijn negentiende begon Rick met Seroxat. Al na enkele maanden klaagde hij over het medicijn. Hij kreeg er rare gedachten van, zei hij. Iets klopte er niet aan die medicijnen. Ik vroeg niet wat voor rare gedachten hij had of wat er dan precies niet klopte. Rick, mijn jongste zoon, was meer gesloten dan zijn oudere broer Mark. Als ik iets moest weten, dan kwam hij er altijd zelf wel mee. Als ik te veel vroeg, sloeg hij juist dicht. Ik was dus terughoudend in het doorvragen. Er gingen bij mij ook geen alarmbellen rinkelen.
Ik was ervan overtuigd dat Rick er verstandig aan deed om Seroxat te slikken. ‘Neem die tabletten nou maar gewoon, jongen,’ zei ik. ‘De dokter heeft gezegd dat ze goed voor je zijn. Die zal wel weten wat-ie doet.’ Achteraf kan ik me wel voor mijn kop slaan, maar ik vertrouwde gewoon op de huisarts. Over de gevaarlijke bijwerkingen van dit middel was toen nog niet veel bekend, zo heb ik later begrepen. Ook artsen hadden het idee dat ze het juiste deden door het voor te schrijven.”

Zware jeugd

“Rick was een bijzonder kind. Superslim, zelfs hoogintelligent. Hij had een lichte vorm van autisme, maar verder was het een gewone jongen. Hij sleutelde aan zijn motor en deed aan motorcross met zijn broer. Hij hield van voetballen en was ontzettend handig met computers. Achteraf gezien begrijp ik niet goed waar Rick nu precies Seroxat voor kreeg. Het is een antidepressivum, maar Rick was niet echt depressief. Hij had soms sombere buien en dan trok hij zich terug op zijn kamer. Hij was wel heel onrustig, had veel drukte in zijn hoofd. Ik was opgelucht toen hij die tabletten kreeg en hoopte dat die hem wat rust zouden geven. Misschien worstelde hij ook met zijn identiteit en met zijn verleden. Hij heeft geen makkelijke jeugd gehad.
Toen Rick zeven was, ben ik van zijn vader gescheiden. Een gewelddadige man die veel dronk. Ik was bang voor hem. Dat was ik al toen ik met hem trouwde, maar op dat moment had hij me al in zijn macht. Hij bedreigde me. Hij sloeg en schopte me. Het was een hel, waaruit ik maar niet durfde te vertrekken. Zelfs toen ik zwanger was, heeft hij me geschopt, zo erg dat ik met een bont en blauwe buik bij de dokter kwam. Ik kon niet zeggen dat mijn man dat had gedaan, maar die dokter wist wel beter. Hij heeft mijn man opgebeld en gedreigd dat hij hem zou aanklagen als de baby iets zou mankeren. Dat hielp even. Maar zodra mijn man een kwade dronk had, was het weer raak. Het meubilair vloog soms door de kamer. Het was een extreem onveilige situatie voor de kinderen.
Mijn man had het altijd op mij gemunt en ik incasseerde dat. De angst die ik voelde, was wurgend, verlammend. Tot hij voor het eerst een kind sloeg. Rick was het slachtoffer. Zijn vader droeg ringen en die klap kwam hard aan. Rick bloedde ervan. Hij was nog maar zeven! Ineens stond er iets in me op. Alle angst was verdwenen. Misschien was het de druppel. Hoe dan ook had ik eindelijk de moed om te vertrekken. Ik heb wat noodzakelijke spullen gepakt en ben met de kinderen naar mijn moeder gegaan.”

Intimidatie

“Via de rechtbank werd besloten dat mijn man het huis uit moest. Hij heeft het hele huis leeggehaald. Ik had niets meer, maar was de gelukkigste vrouw ter wereld. Niet dat het toen allemaal voorbij was, hoor. Hij heeft me nog jarenlang geïntimideerd en soms zelfs met de dood bedreigd. Tot ik hem zelf een keer op niet mis te verstane wijze duidelijk maakte dat ik hém zou vermoorden als hij mij of de kinderen nog een keer zou lastigvallen. Ik denk dat ik heel overtuigend was, want vanaf dat moment liet hij me met rust.
We zijn gescheiden, maar toch bleef hij de vader van mijn kinderen. Dat voelde heel dubbel. Ik voelde dat mijn jongens hun vader nodig hadden. Ze misten hem. Ik hoopte, tegen beter weten in, dat hij toch iets voor ze kon betekenen. Het waren per slot van rekening zijn eigen kinderen. Bij voetbal had je al die vaders die hun jongens stonden aan te moedigen, maar hij ontbrak altijd. Ik heb mijn ex zo vaak gevraagd om de jongens eens op te halen, maar dat deed hij bijna nooit. ‘Het zijn jouw kinderen, bekijk het maar,’ was zijn reactie. Hoe bitter kan het worden? Ik zie hem alleen nog als verwekker, niet als vader van mijn jongens.
Maar de kinderen waren wel loyaal aan hun vader. Ze zochten hem op in de garage waar hij werkte. Op zijn vijftiende wilde Rick bij zijn vader gaan wonen. Dat had hij met hem afgesproken. Ik hield mijn hart vast. Ik zag hoe graag mijn zoon dit wilde en gunde hem het contact met zijn vader zó. Maar mijn ex was afspraken met de kinderen al vaak niet nagekomen. En dat gebeurde ook nu weer. Een week later kwam Rick weer naar huis. Het ging niet door. Zijn vader kon hem er toch niet bij hebben.”

Inbraak en diefstal

“Een vader die er niet voor je wil zijn. Dat heeft zo’n impact gehad op de jongens. Rick miste een betrokken vaderfiguur in zijn leven. Op school voerde hij niet veel uit. Hij wilde automonteur worden, net als zijn vader, en ging naar de lts. Maar na het afronden van zijn school is hij meteen in de fabriek van een bakkerij gaan werken. Van nature was hij een rustige jongen, maar volgens mij was het zo druk in zijn hoofd dat hij geen idee had wat hij moest doen. Hij zag geen gevaar.
Met lede ogen moest ik toezien hoe hij zich aansloot bij een groepje jongens en soms werd opgepakt voor inbraak en diefstal. Ik kreeg geen grip op hem. Niemand wist wat hij had. Bij de kinderrechter drong ik aan op een psychologisch onderzoek. Uiteindelijk werd Rick daadwerkelijk onderzocht en toen bleek dat hij een milde vorm van autisme had. In een-op-eencontact merkte je daar niets van. Tegenover mij, en later tegenover zijn vriendin Sarah, kon hij open zijn en zijn gevoelens delen. Je merkte het eerder in dagelijkse dingen. Bijvoorbeeld dat bepaalde dingen in een vaste volgorde moesten gaan. Daar kon hij strikt in zijn.”

Zwangerschap

“Rick had Sarah al jong leren kennen. Hij was vijftien en zij dertien. Ze maakten deel uit van een hechte vriendenkring. Vrienden die voor elkaar door het vuur gingen. Onderling noemden de jongens zichzelf de ‘bad boys’, omdat ze van alles uithaalden wat niet mocht. Sarah vond dat spannend. Ze was een vrolijke, lieve meid, en ze was dol op Rick en hij ook op haar.
Op zijn negentiende begon Rick met het slikken van Seroxat. Hij bleef onder controle van de arts en een psycholoog. Toen hij vader werd, ging het mis. Hij was tweeëntwintig toen Sarah zwanger bleek te zijn. Ze woonden toen nog niet samen. Rick woonde zelf nog maar net op zichzelf in een eigen flat. De zwangerschap was weliswaar niet gepland, maar toch waren ze er allebei ontzettend blij mee. Ze hadden plannen om samen te gaan wonen en te trouwen. Ik maakte me wel een beetje zorgen om Rick. Ik zag zo veel veranderingen op hem afkomen. Ik hoopte dat hij het allemaal aan zou kunnen.
De dag waarop hun dochtertje, mijn kleinkind, werd geboren, zal ik nooit vergeten. Diezelfde dag deed mijn jongste dochter Nancy – die is geboren uit een andere relatie – haar communie. Tussendoor was ik al even in het ziekenhuis geweest en ik had de kleine al gezien.
’s Middags kwam Rick even langs, vol van zijn dochtertje. Het huis zat vol met gasten. Ik zal nooit vergeten wat hij zei: ‘Ik word de beste papa van de hele wereld. Ik wil niet zo’n vader worden als mijn vader is.’ Ik zag al snel dat hij het moeilijk kreeg, ik voelde zijn worsteling. Er was in korte tijd zo veel veranderd in zijn leven. Als moeder voel je haarfijn aan hoe het gaat met je kind. Ik ben naar zijn psycholoog gestapt om het aan te kaarten, maar daar werd ik als overbezorgde moeder afgewimpeld. Rick wist zijn problemen altijd slim te verbergen. Naar de buitenwereld toe was hij de toffe gast, maar thuis zag ik hoe het echt met hem ging.”

Verdoofd

“Ik was op vakantie in Tunesië toen ik werd gebeld door de reclassering. Of ik wist waar mijn zoon was. Hij had zich moeten melden, maar was niet komen opdagen. Ik voelde direct dat het niet klopte. Ik heb zijn broer Mark en mijn moeder gebeld en die zijn meteen naar zijn huis gegaan. Van mijn moeder hoorde ik dat Rick dood was en dat de hele flat vol met politie stond. Er vond forensisch onderzoek plaats om een misdrijf uit te sluiten. Ik ging door het lint. Ze hebben me kalmeringsmiddelen gegeven. Ik kon pas de volgende dag terug naar Nederland vliegen. Die hele reis kan ik me niet meer herinneren. Ik was kapot.
Eenmaal thuis kreeg ik een telefoontje van een politieambtenaar, met de woorden: ‘Ja, hij heeft het zelf gedaan. Ik kan er niet meer van maken.’ Dat was alles. Ik stond verdoofd met de telefoon in mijn hand. Wat een onbeschoftheid en ongevoeligheid! Ik had net mijn zoon verloren! Ze kwamen niet eens even langs. Daar heb ik ze later nog voor aangeklaagd.
Rick heeft zich in zijn flat opgehangen aan de ventilator. Niemand begreep het. Zelf had ik nooit gedacht dat hij zoiets zou doen. We waren er allemaal kapot van. Vrienden van hem kwamen langs. We zaten bij elkaar, er was zo veel verdriet, zo veel onbegrip. Hoe had dit kunnen gebeuren? In zijn flat vond ik een lijst met punten waaraan hij had willen werken. Zo wilde hij bijvoorbeeld beter gaan luisteren naar anderen en zich verontschuldigen, meer respect tonen, dat soort dingen. Rick was bezig met de toekomst, hij wilde aan zichzelf werken. Hij wilde helemaal niet dood. Er kwam vierhonderd man naar zijn begrafenis. Rick was geliefd, hij had een band met veel mensen. Daarna ben ik op de automatische piloot verdergegaan. Ook Sarah was er heel slecht aan toe. Rick was de liefde van haar leven. Haar kind had geen papa meer. Hoe verwerk je zoiets?”

Gerechtigheid

“Vorig jaar las ik op Facebook een krantenartikel over Seroxat. Over de gevaren van dat medicijn. Er vielen meteen duizend kwartjes. Ik heb het uitgeschreeuwd. Dít was er gebeurd met mijn kind! Het veranderde mijn hele perspectief. Ik dacht altijd dat Rick zo graag een goede papa wilde zijn, dat hij bang was geweest om het verkeerd te doen en er daarom uitgestapt was. Nooit was het in me opgekomen dat hij misschien doordraaide van die medicijnen, in een periode waarin hij toch al extra kwetsbaar was.
Ik voel me vreselijk schuldig omdat ik hem die tabletten nog aangepraat heb ook. Ik ben ervan overtuigd dat Rick nog geleefd had als hij zijn pillen niet had genomen. Dat besef is om gek van te worden.
Ik heb me aangemeld bij stichting SeroxatClaim. Als het aan mij ligt, klaag ik die geneesmiddelenfabrikant aan voor moord. Rick kan zich niet meer verdedigen, maar ik wil voor hem vechten. Voor gerechtigheid en voor mijn kleinkind. Zij groeit nu op zonder haar eigen vader. Met Ricks dood heb ik levenslang gekregen, mijn schoondochter en mijn kleinkind ook. Dat zullen ze weten. Ik heb nog liever te doen met de drugsdealer hier op de hoek, dan met deze criminelen, die jarenlang legaal een medicijn verkopen waarvan ze weten dat het jonge mensen ernstige schade toebrengt.Dat is toch misdadig?
Mijn kleindochter is nu elf jaar. Een ontzettend leuke, lieve meid. Ze is hier vaak. Sarah heeft een andere man leren kennen en heeft met hem nog een zoontje gekregen. Hij voelt ook als mijn kleinzoon. Ik prijs me gelukkig met het feit dat we zo’n warme, hechte band hebben. Ik vertel mijn verhaal in de hoop dat andere mensen er iets aan hebben. Ik wil dat ze weten wat de risico’s van dit medicijn zijn. Jonge mensen hebben er mogelijk schade door geleden. Blijvende schade, die hun verdere leven kan beïnvloeden. Als ik iets heb geleerd van wat ons is overkomen, dan is het wel dat niets vanzelfsprekend is. Je leven kan in één seconde compleet veranderen en de gevolgen draag je met je mee zolang je leeft.”

Stichting SeroxatClaim bereidt een collectieve claim voor tegen de producent van Seroxat. Judith Dingemanse, directeur LetselVerhalen en specialist in het verlenen van juridische hulp, vertelt hier in de pdf meer over.