Lizet had op wat meer begrip gerekend
Lizet (31) heeft de afgelopen jaren heel wat voor haar kiezen gekregen en eigenlijk is het geen wonder dat ze op een dag instort. Haar huisarts constateert een burn-out en schrijft haar rust voor. Maar helaas krijgt Lizet minder begrip van de mensen om haar heen. Die lijken eerder te vinden dat ze zich aanstelt…
“De dag dat het misging, vergeet ik nooit meer. Ik ben manager in de event planning en was gewoon op mijn werk. Ik stond in de spoelkeuken, waar ik bezig was met het uitpakken en sorteren van nieuw servies. Ondertussen was ik aan het bedenken wat ik allemaal nog moest doen voor het weekend. Dat was een hele lijst en ik merkte dat ik mijn aandacht nauwelijks bij mijn taak kon houden. Plots kreeg ik het loeiheet en begon mijn hart te bonken in mijn keel. Alles werd wazig om me heen en ik weet nog dat ik een collega van me riep: ‘Kim!’
Ik ging op de koele tegelvloer liggen, terwijl Kim naar de keuken gesneld kwam. Ze wilde een ambulance bellen, maar dat hield ik tegen. Ze bleef bij me tot ik weer wat tot rust was gekomen. Uiteindelijk durfde ik weer op te staan. ‘Ik ga naar mijn huisarts,’ zei ik. ‘Nu meteen.’
Kim vroeg nog of ze me moest brengen, maar dat wilde ik niet. Ik wilde maar één ding: weg. Ik was zo ontzettend moe van alles…
Een kwartier later liep ik bij mijn huisarts naar binnen. Hoewel het een heel beangstigende ervaring was geweest, wist ik diep vanbinnen dat het te maken had met alles wat ik de afgelopen jaren voor mijn kiezen had gekregen. Daar wist mijn arts ook van alles van, dus het verbaasde ons geen van beiden dat hij geen lichamelijke oorzaak kon vinden voor wat er was gebeurd. ‘Ga naar huis en rust uit,’ zei hij. ‘Neem je tijd. Je lichaam geeft aan dat het nodig is. Je hebt een burn-out.’
Eenmaal thuis dook ik mijn bed in en huilde ik tot ik in slaap viel.
Moe en depressief
De dagen daarna deed ik niets anders dan van mijn bed naar de bank strompelen en weer terug. Soms at ik een boterham. Op de meest vreemde tijdstippen werd ik overmand door vermoeidheid, om vervolgens urenlang als een blok te slapen. In het begin had ik regelmatig hevige huilbuien, maar die verdwenen vrij snel. Wat overbleef, waren een intense vermoeidheid en depressieve gevoelens die af en toe de kop opstaken.
Mijn ouders wilde ik niet lastigvallen met mijn toestand. Die hadden zelf genoeg aan hun hoofd. Mijn vader was een paar maanden terug werkloos geraakt, slechts een paar jaar voor zijn pensioen, en mijn moeder strijdt al lange tijd tegen kanker. Een niet-agressieve vorm, maar toch. Ik besloot mijn broer te bellen om mijn hart bij hem te luchten.
Zoals gewoonlijk nam hij zijn telefoon op met een luid: ‘Zusje!’
‘Brian,’ begon ik. Mijn stem klonk zacht en schor, want ik had al een tijdje met niemand gepraat. Ik aarzelde heel even, toen vertelde ik toch wat er was gebeurd.
‘Vervelend, joh,’ reageerde hij koeltjes. ‘Maar je redt je verder wel?’
Ik kon niet anders dan ‘ja’ zeggen, maar wat had ik graag wat meer begrip gekregen. Iets later in het gesprek durfde ik dat uit te spreken en toen was zijn antwoord: ‘Lizet, je hebt altijd al gevoel voor drama gehad. Ik vind het rot voor je, maar het is al het zoveelste wat je overkomt. Is het niet gewoon een beetje aanstellerij?’
Verdrietig hing ik op. Van je broer moet je het hebben, dacht ik.
Miskramen
Niet veel later besloot ik mijn drie beste vriendinnen uit te nodigen. In alle openheid vertelde ik ze dat ik thuiszat met een burn-out. ‘Als je erover nadenkt, is het ook niet gek,’ legde ik uit. ‘Ik heb de laatste jaren ook zo veel moeten verwerken…’ Ze wisten waar ik het over had. Ik had in de jaren daarvoor twee miskramen gehad, was verlaten door de man van wie ik dacht dat hij de ware was, een vriendin had me vreselijk belazerd, ik maakte werkweken van soms vijftig uur en door bouwplannen van de gemeente had ik een klein jaar eerder halsoverkop mijn huis moeten verlaten. Pas sinds ongeveer een halfjaar had ik mijn eigen leven weer op orde, maar ik maakte me wel zorgen om mijn ouders.
Mijn vriendinnen waren er altijd voor me geweest, maar toen ik ze vertelde over mijn burn-out, merkte ik wat terughoudendheid.
‘Het lijkt wel alsof je niet wilt dat het goed gaat,’ zei Victoria. ‘Je kunt de ellende ook opzoeken, hoor.’
Suzan deed er later nog een schepje bovenop: ‘Die collega van je, die onlangs haar vriend is verloren bij dat motorongeluk, die heeft pas drama op d’r dak gehad. Dan is dat van jou zo erg nog niet.’
Meteen dacht ik aan die bewuste collega. Ik bewonderde inderdaad haar kracht, maar dat zij haar tragedie zo goed aankon, betekende toch niet dat ik niet mocht voelen wat ik voelde? Ik slikte mijn woorden in. Ik kreeg het gevoel dat ze me een zeur vonden.
Ik weet nu niet bij wie ik terechtkan en dat voelt heel eenzaam. Alsof de wereld niet meer op me zit te wachten. Wat kan ik doen om me beter te voelen? Hebben de mensen in mijn omgeving gelijk en moet ik me eroverheen zetten? Of zijn er andere manieren om hiermee om te gaan?”
-
Je hebt zo te lezen een heftige tijd achter de rug; dat valt niet te ontkennen. En dat je daardoor (hopelijk tijdelijk) iets minder stevig in je schoenen staat is dus ook niet zo vreemd. Maar ik denk dat voor veel mensen de term burn-out niet goed te omvatten is, als je zelf nooit zoiets hebt meegemaakt. Daarbij is iedereen verschillend en zal niemand precies hetzelfde voelen wat jij voelt. Mijn advies: laat iedereen lekker denken wat hij/zij wil. Jij kunt dat toch niet beïnvloeden. Jij hebt nu even genoeg aan jezelf. Ik zou als ik in jouw schoenen stond, misschien met de hulp van een coach, eens goed aan jezelf werken. Wat wil je, wat wil je niet meer), enz. Het heeft mij na een beroerde tijd goed geholpen. En je vrienden? Degene die de moeite waard zijn, blijven wel. En degenen die niet blijven, zijn blijkbaar niet de moeite waard. Maar eerst ben jij de moeite waard! Kop op meid! -
Bij een niet-zichtbare ziekte reageert de omgeving vaak met onbegrip en helaas wordt burn-out nog vaak als modeziekte gezien. Waarschijnlijk vind je meer steun bij lotgenoten. Met hen kun je ook tips en ervaringen uitwisselen. Blijf je broer en vriendinnen wel op de hoogte houden. Met de tijd komt er dan meer vaak wel meer begrip. Sterkte met je herstel -
Hoi Lizet, Ik lees je verhaal en dat roept helaas bij mij veel herkenning op. Een aantal jaren geleden kreeg ik een aangezichtsverlamming en daarna een burn-out. Vriendinnen die je al zo lang kennen, daar verwacht je van dat diegene wel weten wat je nodig hebt of interesse in je willen tonen. Helaas heb ik dat niet ervaren en kwam ik er achter dat dit eigenlijk geen wederzijdse vriendschap was. En ik kan je vertellen dat doet pijn en soms voel ik me er nog verdrietig door. Ik kan je alleen maar adviseren door naar je lichaam te luisteren en vooral te doen wat goed voor je voelt. Probeer rusten af te wisselen met activiteiten die goed voor je voelen (bijvoorbeeld in de bossen wandelen, massage, filmpje kijken o.i.d.) Hopelijk ga je die steun wel bij een ander ervaren en misschien kan iemand je helpen om diegene te vertellen wat dit met jou doet. (Eventueel op papier zetten). Heel veel succes en stuur als je de behoefte voelt gerust een berichtje terug. -
Wat bizar van je vrienden. Bij mij op de uni zijn er meerdere lessen aan besteed en vorig jaar tijdens mijn stage bij een grote multinational heb ik er ook onderzoek naar gedaan. Ik kan je vertellen dat iedereen het enorm serieus neemt maar dat er nog steeds een taboe is; juist omdat anderen ook bang zijn om een burn-out te krijgen. Praat met een (bedrijfs)psycholoog, neem je rust en probeer je passie voor je werk langzaam weer te vinden. Maar bovenal: weet dat je niet alles kan relativeren, er is altijd wel een persoon slechter of beter af dan jij maar dat maakt je gevoelens niet minder "geldig". -
Wat een vreselijke reacties van je omgeving en zó onnodig! Een burn-out kan echt heftig zijn. En ook zeker wel een tijdje (soms zelfs 2 jaar) duren. Mij buurvrouw heeft er bijna een jaar mee te maken gehad en ook haar omgeving nam het niet serieus. Uiteindelijk deed ik af en toe wat boodschappen, liet ik de hond uit en deed wat huishoudelijke taken, maar haar eigen familie, vriendinnen of collega's... heeft ze maanden niks van gehoord. Als iemand je een "aansteller" noemt, zounje daar dan nu kostbare energie in gaan steken? No way! Belangrijk is dat je je rust pakt en je niet ook nog zorgen gaan maken over dit soort reacties. Sterkte en ik hoop dat je je snel weer de oude voelt! -
Zo en zo herkenbaar! Ditzelfde heb ik ook mee gemaakt, alleen andere diagnose. Mensen dachten dat ik mij aanstelde en lui ben. Ze weten er gewoon niet mee om te gaan. Als je een gebroken been heb, snappen ze wel dat je niet kan lopen en hulp nodig heb. Is het iets in je hersenen, voor jou een burn-out, dat is niet te zien. En je komt verder gewoon normaal over. Mensen die nooit een burn-out hebben gehad, weten ook niet hoe het voelt en hoe het is, en zoeken ze vergelijkings materiaal waarom het bij een ander wel lukt na heel veel shit, en dat het bij jou niet lukt. Ze denken dan gauw dat jij je aanstelt. Ik zou de contacten een beetje oppervlakkig houden. Niet meer vertellen hoe het allemaal is voor jou, want dat interesseert ze blijkbaar niet. Ook geen privé dingen vertellen, want dat word mooie roddelpraat. Maar als ze echt niet meer in je leven passen dan afstand nemen, en de vriendschap dood laten bloeden. Wat je broer betreft neem je geen afstand van, maar ik zou gewoon niet alles meer delen. Doe het bij iemand waar je veilig bij voelt zoals een psycholoog. -
HI Lizet, Wat vreselijk dat dit je allemaal overkomt en veel sterkte bij je herstel. Je zegt "Alsof de wereld niet meer op me zit te wachten", dat doet mij denken dat je er vanuit gaat dat de wereld dat ooit heeft gedaan. Helaas is dat niet zo. De wereld draait (en niet om jou) en daar kan je aan meedoen. Je omgeving signaleert zaken en waarschijnlijk zit daar een kern van waarheid in. -
Als je ziek bent laten helaas alle vrienden en familieleden je vallen . Dat komt er dan nog eens bovenop . Wie niet meer meekan in deze harde maatschappij , wordt buiten gesloten . Verzorg jezelf , denk nu even alleen aan jezelf en eens je dit te boven bent gekomen , komt alles weer goed .Probeer het hen niet kwalijk te nemen , want ze begrijpen het nietZe begrijpen het echt niet . Mijn raad , verwacht niets van hen , want het heeft alleen maar bitterheid . Focus je op beter worden en laat degenen die het niet begrijpen even links liggen . Geef jezelf en hen tijd , het komt goed , echt waar . -
Hey Lizet, Wat heb jij veel meegemaakt zeg. En ondanks dat ben je nog een hele tijd door gegaan. Het is niet gek dat je dat op een gegeven moment niet meer aankon. Het is voor jou nu belangrijk om goed naar je lichaam te gaan luisteren, luister naar je eigen grenzen en doe alleen wat goed voor jou is. Laat de buitenwereld maar even gaan. Mensen die het nooit gehad hebben, hebben weinig begrip voor een burn-out. Ze begrijpen niet wat het is en het woord aanstellerij nemen ze inderdaad vaak in de mond. Elke keer als je zo'n reactie krijgt, moet je maar proberen om ze te laten kletsen. Jij weet wel beter. Probeer andere mensen te vinden die het wel begrijpen, die het ook gehad hebben of er verstand van hebben, zoals de huisarts. Bij hen kan je je hard luchten. Het zal eenzaam voelen, maar die andere mensen gaan je toch niet begrijpen. Veel sterkte. -
Bah, wat verschrikkelijk allemaal voor jou. Ik herken dat met onbegrip van de omgeving en juist nu heb je begrip nodig. Tevens denk ik dat jij een vrij high sentensief persoon bent en is het extra moeilijk te begrijpen dat anderen zo doen omdat jij zoiets naar anderen nooit zal doen. Vertrouw op je eigen kracht.