‘Is dit normaal gedrag voor een peuter?’

Het driejarige zoontje van Derya (29) heeft al meer dan eens andere kinderen en dieren bewust pijn gedaan. Hij toont daarna ook geen medeleven en standjes lijken hem niets te doen. Is dit normaal peutergedrag of heeft haar zoontje misschien hulp nodig?

“Op een dag, een paar maanden geleden, was mijn schoonzus Meriam bij me op bezoek met haar dochtertje Sharissa. Heel gezellig vond ik, én fijn omdat mijn zoon Cay dan lekker met zijn nichtje kon spelen. Cay was toen bijna drie en een drukke, beweeglijke peuter. Voor zijn leeftijd kon hij heel goed aangeven wat hij wilde en daarbij kon hij af en toe behoorlijk brutaal uit de hoek komen. Voor mij heerlijk als hij een ochtend beziggehouden werd.

Cay is vier maanden ouder dan zijn nichtje, maar ze vermaakten zich altijd prima met elkaar. Ik schrok dan ook behoorlijk toen ik die dag vanuit de keuken plots een indringende gil hoorde, gevolgd door hartverscheurend gehuil van Sharissa. Een ogenblik later hoorde ik Meriam streng zeggen: ‘Cay, dat is niet leuk van jou.’ Ze verscheen in de keuken met Sharissa op haar armen. Op Sharissa’s armpje zag ik twee lange, diepe krassen en uit een ervan kwam een beetje bloed.

‘Ik zag dat Cay het deed,’ zei Meriam kort. ‘Hij krabde haar.’ Ze draaide de kraan open en hield Sharissa’s armpje onder het koude water.

Ik liep de woonkamer in. Cay stond daar met een autootje in zijn handen naar het tafereel in de keuken te kijken. Onbewogen.

‘Cay,’ zei ik streng. Hij richtte zijn blik op mij. ‘Wat heb jij gedaan?’ Hij reageerde niet, bleef stokstijf staan. Ik zakte door mijn knieën en pakte zijn kin beet om hem goed aan te kunnen kijken. ‘Cay, wat je hebt gedaan, mag niet.’ Ik wachtte even op een reactie van hem, maar die bleef uit. Zijn blik was doods, alsof hij een robot was die uit stond. Ik probeerde nog een reactie uit te lokken door hem in de keuken tegenover de huilende Sharissa te zetten, maar niets…

‘Je zou toch zeggen dat er in ieder geval iets van spijt uit moet komen, Derya,’ zei Meriam, die nog steeds verbolgen klonk. ‘Ik vind dit niet normaal.’ Daar was ik het diep in mijn hart wel mee eens, dus zei ik maar een paar keer dat het me speet. Cay ging door met zijn spelletje alsof er niets aan de hand was.”

Wipkip

‘Het is een kind,’ zei een vriendin van me later. ‘En kinderen doen dat soort dingen. Ze denken alleen nog maar aan hun eigen wensen en behoeftes. Dat komt later heus wel goed.’ De vader van Cay had een dag eerder hetzelfde tegen me gezegd. Maar zelf was ik er niet zo zeker van.

Ik dacht terug aan een paar weken daarvoor, toen Cay plots een ander kind van een wipkip af had geduwd. ‘Ik wil, jij moet eraf!’ had hij er boos bij geroepen. De moeder van dat andere jongetje, dat ik niet kende, had me een venijnige blik toegeworpen. ‘Ik denk dat jij je kind eens wat beter moet opvoeden,’ had ze gezegd. ‘Dit vind ik echt niet kunnen.’ Ik was het met haar eens en schaamde me diep. Cay had echter nergens last van. Zijn doel was bereikt, hij kon lekker op de wipkip. Dat het andere jongetje tranen met tuiten huilde, leek hij niet eens op te merken.

Dat voorval had me een naar gevoel bezorgd, net als dat incident met mijn nichtje. Vooral het feit dat Cay na de gebeurtenissen totaal geen medeleven had getoond, baarde me zorgen. Of was het toch, zoals mijn vriendin beweerde, normaal gedrag voor een peuter?

Ik speurde wat rond op internet, maar daar werd ik niet veel wijzer van. Het al dan niet tonen van medeleven met anderen is ook afhankelijk van de persoonlijkheid van het kind, zo begreep ik uit alle verhalen. Ik besloot er dus op te vertrouwen dat het bij Cay nog wel zou komen.”

Duiven

“Maar nu is er weer iets gebeurd wat me zorgen baart. Ik had Cay op een zonnige ochtend meegenomen naar het park. Ik was verdiept in mijn telefoon, toen ik plotseling kreten hoorde achter me. Het was Cay, die op oorlogspad ging. De vijand was een groep duiven die zich ophield op een klein veldje. Met woeste gebaren stampte hij eropaf. Hij raakte er eentje met zijn voeten, die duif wist nog maar net te ontsnappen, de bosjes in. Ik stoof op Cay af en pakte hem bij zijn arm. Ik draaide hem om en toen werd het koud om mijn hart. De blik in zijn ogen vond ik een beetje eng. Hij keek dwars door me heen, hij leek me straal te negeren.”

‘Cay!’ riep ik uit. Hij probeerde zich los te trekken. ‘Cay, we gaan naar huis! Ik vind dit niet leuk! Die duifjes hebben nu pijn door jou!’ Het deed hem niets, dat zag ik, maar hij liet zich door me meevoeren.

Het duurde wel even voordat ik hiervan bijgekomen was. Eenmaal thuis leek Cay nergens last meer van te hebben en al snel was hij lief aan het spelen. Ik pieker echter tot op de dag van vandaag. Vertoont Cay normaal peutergedrag of is er misschien meer aan de hand? Hoe kom ik daarachter en hoe kan ik voorkomen dat hij mensen en dieren pijn blijft doen?”