Lezen of niet?
Hallo, ik ben Willeke en ik zit met een dilemma, waar ik al een paar maanden mee wirstel. Ik vraag me af wat anderen in mijn situatie zouden doen.
Het zit zo: een half jaar geleden is onze moeder na een kort ziekbed overleden. Mijn vader verhuist nu binnenkort naar een appartement in een verzorgingshuis. Mijn broer en ik helpen hem met het sorteren van zijn spullen, want lang niet alles kan mee. Nu zijn we tijdens het opruimen van de zolder op een doos gestuit met persoonlijke spulletjes van mama, die papa blijkbaar nog niet weg wil gooien. In de doos vonden we, naast oude rapporten en schoolschriften, ook twee schriften die ze gebruikte als dagboek.
Ze dateren uit haar tienertijd, vanaf ongeveer 13 tot 17 jaar. Dus nog voor de tijd dat ze papa kende.
Ik heb zeker tien minuten met die schriften in mijn handen gezeten, twijfelend. Zal ik of zal ik niet?
Aan de ene kant ben ik razend nieuwsgierig. Wie was mijn moeder als tienermeisje? Wat vond ze leuk? Hoe dacht ze over haar (talrijke) broers en zusjes? Was ze weleens verliefd? Lijkt me heel mooi om dat te weten; een kijkje in het leven van mama toen mijn broer en ik er nog niet waren en zelfs papa nog niet in the picture was.
Aan de andere kant…het is wel het laatste stukje privé wat ze had in haar leven. Is dit een inbreuk op haar privacy of heeft een overledene die niet meer? En wat nou als ze echt een rotjeugd heeft gehad? Dat ze het in een groot gezin niet altijd makkelijk vond, heeft ze weleens verteld, maar wat als de situatie erger was dan ze ons heeft voorgehouden? Wat als ze dingen heeft gedaan die ik eigenlijk liever niet had geweten? Iets waardoor ze van het voetstuk valt waar ze nu nog stevig op staat?
Het kan heel mooi zijn, lief en ontroerend. Maar ook verdrietig en ontnuchterend. Het kan heel veel kapot maken.
Ergens wou ik dat ik die dingen nooit had gevonden. Het houdt me constant bezig. Wel of niet lezen. Mijn broer hoeft het niet te weten, heeft hij al gezegd. Dus nu ligt de keuze bij mij. Mijn vader weet overigens van het bestaan van de dagboeken af. Hij wil ze voorlopig niet lezen, maar heeft er geen bezwaar tegen als ik het wel.doe.
En ik? Ik wéét het niet. Echt niet. Wel of niet lezen? Wel of niet?
Wat zouden jullie doen?
-
Ja, heb ik meegemaakt, of zoiets dergelijks. Ik vond bij het opruimen van het ouderlijk huis van mijn jong overleden ouders 2 grote ordners met brieven van mijn moeder aan mijn vader. Dateerde van een paar jaar na de oorlog toen ze nog niet getrouwd waren, vader had dienstplicht; ze schreven elkaar soms 2x per dag. Ik wilde weten hoe mijn moeder was, vond het jammer dat ik de brieven van mijn vader niet kon vinden.. Ik heb de brieven van mijn moeder aan mijn vader gelezen, allemaal. Blij dat ik het heb gedaan. Ik begreep nu véél beter hoe ze was voor ze ziek werdt en niet meer kon praten (afasie). Snap waarom ze gek werd als ik een half, slapgeworden worteltje weggooide: ze is bijna gestorven tijdens de hongerwinter. Letterlijk, had geen week langer moeten duren. Dat haar buurman zich letterlijk doodgegeten had aan het brood dat op Den Haag werd gedropt, zijn lege, gekrompen maag scheurde van zoveel eten opeens.. Nu begreep ik haar: 'je moet dankbaar zijn dat je eten hébt' opeens écht. Dat we cavia's en konijntjes hadden om de resten groenten en fruit op te eten, weggooien doe je niet! Maar ook waar ze werkte, hoe vrouwen vlak na de oorlog niet veel in te brengen hadden op kantoor en ook hoe ze de toekomst voor zich zag. Dat deed me goed, het is heel anders gelopen maar ik weet nu wel dat haar dromen en plannen uit een goed hart kwamen. Het leven zelf gooide roet in het eten. Ik zeg: lezen en als je je er niet prettig bij voelt: wegleggen. Niet weggooien! Ik heb er geen spijt van gehad, schrok wel van bepaalde zaken en leerde er veel van. Ook mijn ouders opgroeiden en leefden. Hier heb ik ze nog ergens staan, wilde ze nog eens lezen maar ik kom er niet aan toe. Kennelijk weet ik eigenlijk genoeg. Ik zou haar nog wel een hele dikke knuffel willen geven en vragen waarom ze nooit vertelde over vroeger. Mijn vader idem dito, hij heeft zoveel voor zich gehouden om mij te beschermen. Of omdat hij er niet over kón praten. Wie weet zien we elkaar ooit weer, dan wil ik vragen of bepaalde vermoedens die ik heb waar zijn. Want dat is de andere kant van de medaille: je kan ook vage hints naar gebeurtenissen lezen waar je niks mee kan. Niet vragen 'wat bedoelde je daarmee'. Je moet goed bedenken dat je het moet doen met wat ze opschreef. Nog één opmerking: als ze niet had gewild dat iemand het zou lezen had ze het vast in reepjes gescheurd ipv zorgvuldig bewaard... ik heb zelf dingen geschreven die ik heb weggegooid omdat ik niet wilde dat iemand het ooit onder ogen zou krijgen. Tenslotte: het briefgeheim vervalt bij overlijden voor ons gewone stervelingen, bij een koning oid duurt het mss wat langer. Je mag het lezen; ik heb dat toen uitgezocht want ik twijfelde ook of ik dit wel mocht doen. Het antwoord van de notaris: ja, dat mag en als ze absoluut niet had gewild dat je het las had ze dat erop moeten schrijven (alleen te lezen door mijn man, J. Jansen bv) of: vernietigen na mijn overlijden. Wie weet heeft ze het expres laten liggen voor jullie, mocht je je ooit eens afvragen hoe je moeder was als puber... Ik hoop dat je -als je het wil lezen uiteraard- er rijker van wordt en je moeder nog beter leert kennen ook al is ze niet meer bij je.. en nog vragen kan stellen aan je vader. Ook niet onbelangrijk als je bepaalde zaken niet kan rijmen. Ik had graag een paar brieven van mijn vader gelezen ook, er ging een wereld voor me open en ik begreep zoveel beter hoe ze zijn opgegroeid. En hoe de dagelijkse gang van zaken was voor hen. Ik hoop dat je hier wat aan hebt, je bent NIET aan het snuffelen in zaken die je niks aangaan; zo voelt het een beetje, bij jou ook begrijp ik dat goed? Wat je ook doet, ik hoop dat het goed voor je uitpakt. En later lezen kan ook altijd nog... het is echt aan jou! -
Als het mijn moeder was stond ik er geen eens bij stil en ging het automatisch lezen. Je twijfelt niet voor niets. Ik ken jou niet en hoe je moeder was etc. Dus ik kan er niet over oordelen om te zeggen wel/niet doen. Ik heb wel een advies en dat is bezoek een medium en vraag of ze contact met je moeder wilt maken om te vragen hie ze het zou vinden als je het ging lezen. Geef aan de medium dat je alle begrip voor hebt als haar advies is om niet te doen. Je weet dan waar je aan toe bent en laat dan daarna alles rusten. -
Bedankt Wijsneus en Ellen voor jullie reacties. @Wijsneus; ik heb lang getwijfeld of ik mijn probleem überhaupt zou plaatsen. Ik.lees al een tijdje mee zonder reageren, omdat er hier toch nogal veel onzin voorbij komt. Ik moet dan wel altijd lachen om je rake reacties. Maar ik ben blij dat je ook laat zien heel serieus te kunnen reageren, met medeleven en inzicht. Waarvoor mijn dank. Het heeft zeker geholpen. @Ellen; ik had nog niet gedaaan het idee van een medium. Weet eerlijk gezegdnog niet hoe ik me daarbij voel. Maar ook daar zal ik over nadenken, dus bedankt voor je suggestie. Voor nu heb ik besloten het even te laten rusten. De dood van mijn moeder is na een half jaar nog vrij vers en we zijn allemaal nog veel te druk bezig nu met de verhuizing om rustig ergens over na te denken. De dagboeken gaan nu in de verhuisdoos, met papa mee. En misschien, als over een tijdje de rust weerkeert en papa hopelijk zijn draai weer een beetje heeft gevonden, dat ik dan de schriftjes uit de doos pak en mijn moeder als kind leer kennen... Nogmaals dank jullie wel voor het meedenken. -
Graag gedaan Willeke, en dankjewel voor je lieve reactie! Goed dat je het even laat rusten, het is idd nog maar kort geleden dat je je moeder verloor.. dat vergat ik even, bij mij was het echt járen later. Wil nog wel zeggen dat je altijd het beste kan doen wat goed voelt voor jezelf. Ik geloof persoonlijk niet in mediums, wel op onderbuikgevoel. Je eigen onderbuikgevoel; niet van een medium die daar geld aan verdient. Maar je hebt al een besluit genomen: verstandig besluit imho. Heel veel sterkte, het verlies van je moeder, huis leegruimen, je vader wennen op z'n nieuwe plekje.. Dat alles is voor jou ook niet niks! Doe rustig aan en zorg goed voor jezelf! -
Bedankt voor je reactie. Dat van je moeder is nog inderdaad zo kort. Mijn tip is nog dat je altijd het beste kan doen wat goed voelt voor jezelf.Weet je het niet leg het dan gewoon weg? Heb je geen goed gevoel bij mediums dan moet je het niet doen. Mijn gevoel (intuitie) heeft mij nog nooit in de steek gelaten. Vroeger communiceerden mensen vooral indianen altijd telepatisch. Kortom doe dus waar je goed bij voelt.